ARCYBISKUP ANTONI JULIAN

Nowowiejski

BŁ. ABP ANTONI JULIAN NOWOWIEJSKI

Antoni Julian Nowowiejski (ur. 11 lutego 1858 w Lubieniach k. Opatowa - zm. 28 maja 1941 w Działdowie) - polski duchowny katolicki, historyk, biskup płocki, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Studiował w Płocku i Petersburgu, w 1881 przyjął święcenia kapłańskie. Był profesorem i rektorem Seminarium Duchownego w Płocku, otrzymał godność kanonika płockiego, pełnił funkcję wikariusza generalnego diecezji. 12 czerwca 1908 został powołany na biskupa płockiego, 6 grudnia t.r. otrzymał sakrę biskupią, a ingres do katedry w Płocku odbył 10 stycznia 1909. W listopadzie 1930 został promowany na arcybiskupa ad personam, ze stolicą tytularną Silyum.
Jako zwierzchnik diecezji płockiej dokonał reformy administracyjnej, wiele uwagi poświęcał szkolnictwu katolickiemu (powołał do życia m.in. niższe seminarium), angażował się w działalność charytatywną w okresie I wojny światowej. Przeprowadził dwukrotnie synod diecezjalny (1927, 1938) i zainicjował diecezjalną Akcję Katolicką.
Był autorem wieli znakomitych prac z zakresu historii, liturgii, komparatystyki kościelnej. Zajmował się m.in. dziejami Płocka. Do najwybitniejszych dzieł należy Wykład liturgii Kościoła katolickiego, oraz Ceremoniał parafialny podstawowy podręcznik duchowieństwa parafialnego, którego do wybuchu II Wojny Światowej było aż siedem wydań. Uniwersytet Warszawski nadał mu tytuł doktora honoris causa.
W 1940 został aresztowany przez Niemców, był więziony w obozie w Słupnie i Działdowie, gdzie zginął. Papież Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym 13 czerwca 1999 r. Jego liturgiczne wspomnienie w nowym kalendarzu przypada 12 czerwca.

„J. Piłsudski z biskupem A.J.Nowowiejskim i notablami Płocka w dniu 10.IV.1921 r. podczas uroczystości nadania miastu Płock Krzyża Walecznych za bohaterską postawę mieszkańców podczas wojny z bolszewikami w sierpniu 1920 r.”